Бартызана (Бартызан) (ад фр. — упартасць, атрад) — вартаўнічая вежа ў сярэднявечнай фартыфікацыі, якая размяшчалася паміж двума вежамі на брустверы або парапеце абарончай сцяны[1]. У бастыённых крэпасцях бартызана — вартаўнічая вежка на рагу бастыёна і іншых умацаванняў. У земляных фартэцыях бартызане адпавядае кавальер[1].