Кюйшы

Трэба выправіць арфаграфію ў артыкуле! Магчыма гэты машынны пераклад або выкарыстанне ненарматыўнага правапісу ці лексікону. Для спраўджэння існуюць адмысловыя праграмы.

Кюйшы — у літаральным сэнсе азначае «выканаўца кюйев». Кюй — казахская народная інструментальная п’еса, выкананая галоўным чынам на домбры. Кюй ўвасабляе шматгадовая народная творчасць і адлюстроўвае розныя праявы прыроды ў музычнай форме. Маюцца кюи, якія паказваюць скачкі, палёт птушак, шоргат змей і інш Іх выконваюць кюйши, а таксама жирши і акыны.

Кюи маюць лакальныя стылі, ярка выяўленыя ў интонацинном складзе мелодый, відах інструментаў, выканальніцкай тэхніцы. Лепшымі ўзорамі кюев Заходняга Казахстана з’яўляецца творчасць выбітных кампазітараў-кюйши Курмангазы, Ахмед’ярова і Даулеткерея, для Усходняга і Паўночнага Казахстана — Таттiмбета і Агашаяка, для Паўднёвага — Іхласа, Сугура, Байсерке і інш.

Сучасныя кампазітары-кюйши: Д. Нурпеісова, М. Ержанов, Ж. Каламбаев, А Шынгожаев і інш.

Літаратура

• Затаевіч А. В., 500 казахскіх песень і кюев, A.-A., 1931;
• Затаевіч А. В., 1000 песень казахскага народа (песні і кюйи), М., 1963;
• Гізатов Б., Казахскі аркестр ім. Курмангазы. Нарыс творчага шляху, А.-А., 1955;
• Жубанов A., Струны стагоддзяў. Нарысы аб жыцці і творчай дзейнасці казахскіх народных кампазітараў, А.-А., 1958;
• Аравін П. В., Гукавая сістэма домбрового ладу (да праблемы вывучэння), у зб.: Мастацтва і замежныя мовы, А.-А., 1964;
• Аравін П. Ст., Запісы кюев Даулеткерея, у зб.: Музыкознание, А.-А., 1967;
• Гізатов Б., Л. Хамідзі, Школа гульні на домбре, А.-А., 1964;
• Даулеткерей Шыгаеў, Кюи. [Нотны зб.], А.-А., 1961;
• Курмангазы Сагырбаев, Кюи. Нотны зб., А.-А., 1961;
• Тіфтікіді H. Ф., Асаблівасці метрычнай арганізацыі музыкі кюев, у зб.: Музыкознание, вып. 3, А.-А., 1967;
• Тіфтікіді H. Ф., Песенныя вытокі домбровых кюев, у зб.: Народная музыка ў Казахстане, А.-А., 1967;
• Тіфтікіді H. Ф., Метроритмы і форма домбровой музыкі, у зб.: Музыкознание, вып. 4, А-А, 1968;
• Бекхожына Г, Кюи — легенды, у зб.: Народная музыка ў Казахстане, А.-А., 1967;
• Тарасава Л. П., Казахскія трехголосые кюи, у зб.: Народная музыка ў Казахстане, А.-А., 1967;
• Зарухова СМ., Форма і лад казахскай домбровой музыкі, у зб.: Музыкознание, вып. 3, А.-А., 1967;
• Зарухова СМ., Аб двух прыёмах голасавядзення ў казахскай домбровой музыцы, у зб.: Музыкознание, вып. 4, А-А, 1968;
• Аманов Б., Импровизационность і традыцыйнасць у формообразовании кюев і іх адлюстраванне ў народнай тэрміналогіі, у зб.: Тэарэтычныя праблемы народнай інструментальнай музыкі, М., 1974;
• Мухамбетова A., Зонное шматгалоссе на двухструнной домбре, М., 1974;