Бамбардзіры[1] — жукі з двух падсямействаў жужаляў: Brachininae і Paussinae, з якіх першае больш вядомае. Назву атрымалі дзякуючы своеасабліваму ахоўнаму механізму. Яны здольныя больш ці менш прыцэльна выстрэльваць з залозаў ў задняй частцы брушка самаразагрэнай сумессю хімічных рэчываў. Тэмпература сумесі ў момант стрэлу дасягае 100 ° C, а яе выкід суправаджаецца гучным гукам.
Бомбардиры // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.) . — СПб., 1890—1907.
Yang A., Lee L., Neo A., Lee M. The chemical spray of bombardier beetles: a possible alternative source of heat energy Архівавана 23 ліпеня 2007.
Armitage M. H., Mullisen L. Preliminary observations of the pygidial gland of the Bombardier Beetle, Brachinus sp. // Answers, Volume 17 Issue 1
Марк Ісак Жук-бамбардзір і аргументы крэацыяністаў Архівавана 5 ліпеня 2008. (руск.) (На мове арыгінала)
The Bombadier Beetle Myth Exploded Архівавана 19 верасня 2008. — National Center for Science Education (Creation/Evolution Issue 03, Volume 2, Number 1 — Winter 1981)