Балгарскі ваенны кантынгент у Іраку — падраздзяленне Узброеных сіл Балгарыі, створанае ў 2003 годзе і шматнацыянальнай кааліцыі, якое знаходзілася ў складзе сіл са жніўня 2003 года да снежня 2008 года. У агульнай складанасці, за весь перыяд Балгарыя накіравала ў Ірак 3367 вайскоўцаў, страты кантынгенту склалі 13 вайскоўцаў забітымі і звыш 30 параненымі, выдаткі на ўтрыманне кантынгенту склалі каля 170 млн леваў[1].
14 сакавіка 2003 года ўрад Балгарыі (разам з урадамі Вялікабрытаніі і Іспаніі) падтрымаў ультыматум ЗША да Іраку і быў запрошана да ўдзелу ў ваеннай аперацыі. Пасля таго, як узброеныя напады на падраздзяленні амерыканскіх і брытанскіх войскаў у акупаваным Іраку пачасціліся, зацікаўленасць ваенна-палітычнага кіраўніцтва ЗША ў прыцягненні да аперацыі войскаў іншых краін павялічылася[2].
Першапачаткова было заяўлена, што Балгарыя адправіць мотастралковы батальён з 500 вайскоўцаў для аховы аб’ектаў і патрулявання камунікацый у польскай зоне адказнасці[2]. У жніўні 2003 года ў Ірак былі накіраваныя першыя 485 балгарскіх вайскоўцаў (пяхотны батальён)[3].
У адпаведнасці з пастановай Савета Міністраў № 260/2003 усім вайскоўцам, якія пагадзіліся на ўдзел у аперацыі ў Іраку было ўстаноўлена павялічанае грашовае забеспячэнне — паўтарачны аклад і дадатковая выплата ў памеры 60 долараў ЗША ў дзень «за асаблівыя ўмовы службы»[4] (у 2016 годзе ўрад прызнаў, што гэтая пастанова была прынята з парушэннямі заканадаўства краіны і яна была адменена)[5].
У канцы жніўня 2003 года 250 балгарскіх салдат былі размешчаны на ваеннай базе ў горадзе Кербела, іх камандзір падпалкоўнік П. Марынаў быў прызначаны ваенным камендантам горада (раней знаходзіўся пад кантролем марской пяхоты ЗША)[6]. У канцы снежня туды былі сканцэнтраваны 500 польскіх і 500 балгарскіх салдат[7]. 30 чэрвеня 2004 года на амерыканскім авіялайнеры «Боінг-737» з аэрадрома Плоўдзіва ў Кувейт былі перакінутыя першыя 160 вайскоўцаў 3-га балгарскага пяхотнага батальёна, адкуль яны прыбылі ў Кербелу і падчас ратацыі асабовага складу 3 ліпеня 2004 года замянілі сабой вайскоўцаў 2-га балгарскага пяхотнага батальёна, якія знаходзіліся там[8].
Першапачаткова, на ўзбраенні кантынгенту знаходзіліся бронемашыны (БМП-23, БТР-60ПБ і БРДМ-2), аўтамабільная тэхніка, стралковая зброя (у асноўным, 7,62-мм аўтаматы Калашнікава і снайперскія вінтоўкі), асабісты склад атрымаў палепшаную экіпіроўку: КВ-радыёстанцыі «Harris» і партатыўныя УКХ-радыёстанцыі «Motorola» бронекамізэлькі, кеўларавыя каскі, накаленнікі і іншы рыштунак[9].
У снежні 2005 года вайскоўцы 5-га пяхотнага батальёна на базе ў горадзе Дзіваніі атрымалі першыя 350 шт.з замоўленых для кантынгенту бронекамізэлек «Burgmann»[10].
У маі 2006 года на ўзбраенне пяхотнай роты ў лагеры «Asraf» перадалі ўзоры новай несмяротнай зброі (светлашумавыя гранаты М84 і страляючыя ірытантам пнеўматычныя вінтоўкі FN 303)[11].
29 жніўня 2003 балгарскіх салдат у Кербела абстралялі з гранатамёта, пацярпелых не было. Гэта была першая атака, зробленая супраць вайскоўцаў балгарскага кантынгенту ў Іраку[12].
27 снежня ў гэтым горадзе былі адначасова атакаваныя вайсковая база «Індыя» ў паўночнай частцы Кербелы (на якой знаходзіліся балгарскія байцы), вайсковая база кааліцыйных войскаў у паўднёвай частцы горада (на якой знаходзіліся байцы Польшчы, Тайланда і ЗША) і паліцэйскі ўчастак (у якім акрамя паліцэйскіх знаходзіліся інструктары ЗША), чацвёртая замінаваная машына выбухнула каля будынка гарадской адміністрацыі. Вароты ваеннай базы «Індыя» пратараніў замініраваны бензавоз, які затым выбухнуў каля галоўнага будынка базы. У выніку, былі забітыя шэсць вайскоўцаў кааліцыі (чатыры салдата Балгарыі і два салдата Тайланда), 7 іракскіх паліцыянтаў і 5 грамадзянскіх асоб[13]. Яшчэ некалькі балгар атрымалі раненні[12]. На наступны дзень ад атрыманых падчас атакі раненняў памёр пяты балгарскі салдат. Пасля атакі абстаноўка ў горадзе пагоршылася, балгарскія салдаты ўзялі пад кантроль галоўныя вуліцы і абсталявалі на іх блок-пасты[7].
У красавіку 2004 года абстаноўка ў зоне адказнасці балгарскага кантынгенту значна абвастрылася[14]:
Акрамя таго, яшчэ адзін балгарскі вайсковец быў забіты ў баі з баевікамі шыіцкіх узброеных фарміраванняў, яшчэ 1 вайсковец здзейсніў дысцыплінарную правіну і быў адпраўлены на радзіму, каб паўстаць перад ваенным судом, і яшчэ 9 вайскоўцаў адправілі ў Балгарыю па стане здароўя. У выніку, да пачатку чэрвеня 2004 года фактычная колькасць балгарскага кантынгенту ў Іраку скарацілася больш чым на 10% ад штатнай колькасці батальёна (485 чалавек)[14].
4 сакавіка 2005 года ў горадзе Эд-Дзіваніі вайскоўцы ЗША памылкова адкрылі агонь па балгарскіх салдатах, у выніку быў забіты сяржант балгарскай арміі[17]. 15 чэрвеня ў 55 кіламетрах на паўднёвы ўсход ад горада Дзіваніі падчас наступальнай аперацыі «Operation White Shield» звалілася ў канал бронемашына БРДМ-2 балгарскага кантынгенту, у выніку два салдаты загінулі і яшчэ адзін быў траўмаваны[18].
Пасля бою ў Кербеле 27 снежня 2003 47 ваенных, якія праходзілі падрыхтоўку для адпраўкі ў Ірак, адмовіліся адправіцца туды[12]. У красавіку 2004 года яшчэ 44 вайскоўцы балгарскага кантынгенту ў Іраку падалі рапарт аб вяртанні ў Балгарыю[14].
3 мая 2007 года міністр абароны Балгарыі паведаміў пра намер спыніць удзел краіны ў аперацыі ў Іраку[19], але ў сакавіку 2008 года ўрад Балгарыі зацвердзіў рашэнне аб працягу тэрміну знаходжання кантынгенту да канца снежня 2008 года[20].
У снежні 2008 года балгарская кантынгент быў канчаткова выведзены з Іраку.
14 снежня 2005 года «з мэтай павышэння магчымасцяў узброеных сіл краіны ў замежных аперацыях» ЗША перадалі Міністэрству абароны Балгарыі па праграме ваеннай дапамогі абсталяванне агульным коштам 1 млн.долараў (камп’ютары з праграмным забеспячэннем)[21].
У ліпені 2006 года Міністэрства абароны прыняло рашэнне аб стварэнні навучальнага цэнтра для навучання балгарскіх салдат з улікам вопыту, атрыманага ў Іраку (у прыватнасці, правілах праверкі будынкаў і памяшканняў, дзеянняў пры трапленні ў засаду, навыкам выяўлення замаскіраваных мінна-выбуховых прылад і супрацьдзеянні нечаканым нападам праціўніка з выкарыстаннем замініраваных аўтамашын пад кіраваннем смяротнікаў)[22].
У верасні 2014 года Балгарыя па праграме ваеннай дапамогі перадала іракскай арміі 1800 шт. стралковай зброі і 6 млн. боепрыпасаў з рэзерваў УС (агульным коштам 6 млн. леваў)[23].