Яхве
Я́хве таксама можа выкарыстоўвацца Яхвэ́ (прынятае ў сучаснай навуцы вымаўленне іўр.: יהוה - Йахве, Ягве, сустракаецца варыянт Гасподзь) - імя Бога ў іудаізме і хрысціянстве. Упершыню сустракаецца ў Торы ў Быц. 2:4. Выкарыстоўваецца ў першай з дзесяці запаведзяў (Друг. 5:6), паводле Бібліі, раскрытых яўрэйскаму народу праз Майсея на гары Сінай.
Да пачатку пост-біблейскага часу, імя Яхве перастала выкарыстоўвацца. У сучасным іудаізме, яно замяняецца словам Адонай, што азначае Госпада, і разумеецца як уласна імя Бога і для абазначэння Яго міласці. Многія пераклады Біблій прытрымлівацца яўрэйскага звычая і замяніць яго на імя “Госпадзь”.
Імя
У яўрэйскай Бібліі, імя пішацца як іўр.: יהוה (Гасподзь), таму што біблейскі іўрыт быў напісаны толькі зычнымі літарамі. Арыгінальны вымаўленне імя Яхве згубілася шмат стагоддзяў таму назад, але наяўныя дадзеныя сведчаць аб тым, што імя, па ўсёй верагоднасці, азначала прыкладна «Ён існуе» ці «Ён стварае». Паколькі ў старажытнай пісьменнасці (старажытнагабрэйскую мову) не пазначаліся галосныя, то сапраўднае вымаўленне імя Бога застаецца прадметам гіпотэз, пэўна вядомыя толькі літары Ёд-Хей-вав-Хей (іўр.: יהוה, у лацінскай транскрыпцыі YHWH). Літарным абазначэннем гэтага старажытнажыдоўскай імя з’яўляецца тетраграмматон. Электронная яўрэйская энцыклапедыя таксама лічыць вымаўленне Яхве найбольш карэктным.
Тэтраграматон (ЙХВХ) — транслітарацыя Божага імя, чатырох зычных літар — (старажытнаяўрэйскай мовы) іўр.: יהוה. Яхвэ — цяпер прынятае ў навуцы верагоднае вымаўленне імя Бога ў Бібліі, у адрозненне ад іншых імёнаў Бога ў іудаізме у Старым Запавеце (Танаху).
Вымаўленне імя Бога ў іудаізме табуяванае, што, у прыватнасці, засноўваецца на тлумачэнні яўрэйскімі мудрацамі ўрыўка Торы «… Вось імя Маё навекі …» (Зых. 3:15), дзе слова «навечна» (іўр.: לעלם) тлумачыцца у значэнні «схаваць, утаіць». Таму сапраўднае (тайнае) вымаўленне імя ведаў толькі першасвятар Іерусалімскага храма, у малітвах выкарыстоўваўся зварот Адонай (іўр.: אדני, «Гасподзь», «Уладар», «Усеўладны».), а ў побыце імя А-шем (іўр іўр.: השם — «Імя»). У 70 годзе н.э. Іерусалімскі храм быў разбураны рымлянамі. Шырока вядомая біблейская запаведзь «Не вымаўляй імя Госпада, Бога твайго, марна» (Зых. 20: 7) разглядаецца ў іудаізме як забарона на вымаўленне ілжывай прысягі імем Бога, а не як забарона на вымаўленне гэтага імя ўслых.
Шырока распаўсюджаная і ўвайшла ў шэраг еўрапейскіх моў агаласоўка тетраграмматона «Jehowah» (Іегова). Да навуковай рэканструкцыі вымаўлення «Яхве» яна была найбольш распаўсюджанай. Найбольш верагодная сувязь імя з дзеясловам HYH (іўр.: היה — «быць» або «жыць»); тым самым яно дапускае значэнне: «Ён ёсць», «Ён ёсць (Бог) жывы» або «Ён дае жыццё».
Тэмы гэтай старонкі (7):Катэгорыя·Хрысціянства
Катэгорыя·Дзесяць запаведзяў
Катэгорыя·Майсей
Катэгорыя·Стары Запавет
Катэгорыя·Іўдаізм
Катэгорыя·Кніга Зыход
Катэгорыя·Кніга Другі Закон