Магнітнае поле Зямлі
Магнітнае поле Зямлі — сілавое поле, узнікненне якога абумоўлена крыніцамі, якія знаходзяцца ў зямным шары і калязямной прасторы (магнітасферы і іанасферы).
Адрозніваюць:
- галоўнае (абумоўленае механіка-электрамагнітнымі працэсамі ў вонкавым пласце ядра Зямлі);
- анамальнае (звязанае галоўным чынам з намагнічанасцю горных парод зямной кары);
- вонкавае магнітнае поле Зямлі (абумоўлена электрычнымі токамі, якія існуюць у калязямной касмічнай прасторы, і індукаваныя ў мантыі Зямлі).
У калязямной касмічнай прасторы магнітнае поле Зямлі ўтварае магнітасферу.
Вывучэнне геамагнітнага поля мае вялікае значэнне, у прыватнасці для арыентавання на мясцовасці, развіцця радыёсувязі, магнітных метадаў разведкі карысных выкапняў і інш.
Магнітнае поле Зямлі змяняецца ў межах ад 30 мкТ ў раёне экватара да 60 мкТ ў раёне палюсоў.
Магнітныя полюсы
Спрошчана магнітнае поле Зямлі можна ўявіць сабе як поле магнітнага дыполя, нахіленага прыкладна пад вуглом 11° адносна восі вярчэння Зямлі. Месцы, дзе гэты уяўны дыполь перасякае паверхню Зямлі, называюць геамагнітнымі полюсамі. Геамагнітныя полюсы, паўночны і паўднёвы, блізкія да сапраўдных паўночнага і паўднёвага палюсоў Зямлі, аднак не супадаюць з імі дакладна, паколькі магнітнае поле планеты складаней, чым поле дыполя. Паўночны і паўднёвы магнітныя полюсы вызначаюцца як месца на паверхні Зямлі, у якіх стрэлка компаса паказвае ўніз, да цэнтру Зямлі.
Паўночны і паўднёвы плюсы Зямлі, як і геамагнітныя полюсы, не з’яўляецца фіксаванымі і з часам перамяшчаюцца. Паўночны магнітны полюс нядаўна пакінуў тэрыторыю Канады і рухаецца ў напрамку Расіі.
Літаратура
- Мала гірнича енциклопедія. В 3-х т. / За ред. В. С. Білецького. — Донецьк: Донбас, 2004. — ISBN 966-7804-14-3
Катэгорыя·Геафізіка
Катэгорыя·Зямля (планета)
Катэгорыя·Будова Зямлі