wd wp Пошук: ⬜

Корпус Літоўскіх войскаў ГКПК

Корпус Літоўскіх войскаў Генеральнай Канфедэрацыі Польскага Каралеўства (ГКПК) — частка Польскага войска ГКПК, створанага летам 1812 года на землях былога ВКЛ французскай акупацыйнай адміністрацыяй з мясцовых рэкрутаў і дабраахводцаў.

Гісторыя корпуса

Корпус утвораны 17 (5) ліпеня 1812 года, 26 (14) cнежаня 1812 года палкі корпуса ўвайшлі ў склад 5-га і іншых карпусоў Вялікага Войска.

Польскае войска Канфедэрацыі па сваей структуры нагадвала войска Рэчы Паспалітай канца 18 ст і складалася з Корпуса войск Княства Варшаўскага і Корпуса Літоўскіх войскаў (Літоўскага корпуса). Усяго 4 варшаўскія дывізіі і 2 літоўскія. Дывізіі фармаваліся кожная ў сваей вайсковай акрузе па тэрытарыальнаму прынцыпу.

Літоўскія брыгады ў пачатку 1813 года канчаткова былі размеркаваныя па розным карпусам Вялікага войска, Варшаўскія брыгады яшчэ раней да абвяшчэння стварэння Канфедэрацыі і Польскага войска.

Корпус фармальна існаваў да сакавіка 1813 года да ліквідацыі Канфедэрацыі.

Фінансаваўся Корпус за кошт французскай акупацыйнай адміністрацыі, за кошт ахвяраванняў шляхты і месцічаў, за кошт ахвяравання шэфаў палкоў з магнатэрыі, якія павінны былі ў традыцыях былога ВКЛ за гэтую ганаровую пасаду папоўніць 1/6 частку палкавой скарбніцы з сваей кішэні.

Склад Корпуса Літоўскіх войскаў Генеральнай Канфедэрацыі Польскага Каралеўства

Корпус складаўся з двух дывізій змешаннага тыпа. Кожная дывізія складалася з двух брыгад пяхоты і адной брыгады кавалерыі. Артылерыі не было. Стваралася рота коннай артылерыі, як прыватная міліцыя Тызенгаўза. Французская адміністрацыя на гэтую фармацыю грошаў не давала. У далейшым Тызенгаўз з сваей артылерыяй быў залічаны ў 1813 годзе ў войска Княства Варшаўскага.

Колькасны склад корпуса прыведзеная на 13 (1) cнежня 1812 года.

Галоўнакамандуючы: дывізійны генерал граф Дырк ван Хогендорп, генерал-губернатар літоўскіх дэпартаментаў. Ад’ютанты: шэф батальёна Антон Кіркор, падпаручнік Міхаіл Нестар. Намеснік галоўнакамандуючага: дывізійны генерал князь Рамуальд Гедройц, інспектар пяхоты і кавалерыі. Ад’ютанты: шэф эскадрону Альберт Ласкарыс, капітан Ержы Белапотравіч. Начальнік галоўнага штаба: шэф штаба маёр Леанард Казлоўскі. Афіцэры галоўнага штаба: брыгадны генерал Юзаф Вавжэцкі-інспектар кавалерыі, брыгадны генерал Ксаверы Несялоўскі-інспектар пяхоты, граф Станіслаў Платер-ад’ютант інспектара кавалерыі, капітан Антон Гаджулевіч-ад’ютант інспектара пяхоты.

Галоўны ваенны камісар: брыгадны генерал граф Стэфан Грабоўскі.

Літоўская дывізія князя Рамуальда Гедройца

Камандзір: дывізійны генерал князь Рамуальд Гедройц.

1-я брыгада.

• 18-ы полк пяхоты Польскага войска

Камандзіры: шэф палка палкоўнік граф Аляксандр Хадкевіч, маёр Міхаіл Шугр.

• 1-й батальён: шэф батальёна капітан Станіслаў Трыбецкі.
• 2-й батальён: шэф батальёна капітан Казімір Слупецкі.
• 3-ці батальён: шэф батальёна капітан Францішак Рохланд.

Людзей: 64 афіцэра і 1854 ніжніх чыноў.

• 19-ы полк пяхоты Польскага войска

Камандзіры: шэф палка палкоўнік Канстанцін Тызенгаўз, маёр Антон Паўлоўскі.

• 1-й батальён: шэф батальёна капітан Аўгусцін Радаван.
• 2-й батальён: шэф батальёна капітан Станіслаў Рымінскі.
• 3-ці батальён: шэф батальёна капітан Юльян Горскі.

Людзей: 51 афіцэр і 1694 ніжніх чыну.

• Усяго ў брыгадзе: 6 батальёнаў.
• 2-я брыгада.
• 20 полк пяхоты Польскага войска

Камандзіры: шэф палка палкоўнік Адам Бішпінг, маёр Людвіг Глазер.

• 1-й батальён: шэф батальёна капітан Генрых Мілберг.
• 2-й батальён: шэф батальёна паручнік Ануфры Валіцкі.
• 3-ці батальён: шэф батальёна капітан Ян Планчынскі.

Людзей: 59 афіцэраў і 2009 ніжніх чыноў.

• 4,5,6 егерскія батальёны.
• 4-батальён: шэф батальёна паручнік Анжэй Курчэўскі.
• 5-батальён: шэф батальёна падпаручнік Францішак Абуховіч.
• 6-батальён: шэф батальёна капітан Павел Лахоўскі.

Людзей: 24 афіцэра і 113 ніжніх чыну.

Усяго ў брыгадзе: 6 батальёнаў.

Брыгада кавалерыі.

• 17-ы ўланскі полк Польскага войска

Камандзіры: шэф палка палкоўнік граф Міхаіл Тышкевіч, маёр Юзаф Гедройц.

• 1-й эскадрон: шэф эскадрону капітан Анжэй Страўскі.
• 2-й эскадрон: шэф эскадрону паручнік Генрык Тышкевіч.

Усяго: 2 эскадрона.

Людзей: 39 афіцэраў і 1070 ніжніх чыноў, коней: 64 афіцэрскіх, 605 верхавых.

• 19ы ўланскі полк Польскага войска

Камандзіры: шэф палка палкоўнік Канстанцін Раджецкий, маёр Юзаф Каменскі.

• 1-й эскадрон: шэф эскадрону капітан Стэфан Раствароўскі.
• 2-й эскадрон: шэф эскадрону капітан Стэфан Патканскі.

Усяго: 2 эскадрона.

Людзей: 37 афіцэраў і 742 ніжніх чыну, коней: 98 афіцэрскіх, 587 верхавых.

• Эскадрон літоўскіх татар

Шэф эскадрону Ахматовіч.

Людзей: 12 афіцэраў і 79 ніжніх чыноў, коней: 36 афіцэрскіх, 107 верхавых.

• Усяго ў брыгадзе: 5 эскадронаў.

Усяго ў дывізіі князя Гедройца: 12 батальёнаў, 5 эскадронаў.

Літоўская дывізія Ксаверыя Касецкага

Камандзір: дывізійны генерал Кассецкі

1-я брыгада.

21 полк пяхоты Польскага войска

Камандзіры: шэф палка палкоўнік Антон Гельгуд, маёр Эмільян Вегерскі.

1-й батальён: шэф батальёна капітан Валянцін Андрыхевіч.

2-й батальён: шэф батальёна капітан Францішак Горскі.

3-ці батальён: шэф батальёна капітан Войцех Лашэўскі.

Людзей: 43 афіцэра і 1844 ніжніх чыноў.

22 полк пяхоты Польскага войска

Камандзіры: шэф палка палкоўнік граф Станіслаў Чапскі, маёр Ігнат Вінцэнт Гілхен.

1-й батальён: шэф батальёна капітан Антон Мяшкоўскі.

2-й батальён: шэф батальёна капітан Канстанцін Лашэўскі.

3-ці батальён: шэф батальёна капітан Яжэрскі.

Людзей: 30 афіцэраў і 53 ніжніх чыноў.

Усяго ў брыгадзе: 6 батальёнаў.

2-я брыгада.

1,2,3-й егерскія батальёны.

1-й батальён: шэф батальёна палкоўнік Юзаф Дамінік Касакоўскі.

2-й батальён: шэф батальёна капітан Ігнат Ракіцкі.

3-ці батальён: шэф батальёна палкоўнік Казімір Плятэр.

Людзей: 23 афіцэра і 330 ніжніх чыноў.

Усяго ў брыгадзе: 3 батальёна.

Брыгада кавалерыі.

18 уланскі полк Польскага войска

Камандзіры: шэф палка палкоўнік Караль Пшездзецкі, маёр Фелікс Трыжынскі.

1-й эскадрон: шэф эскадрону капітан Ян Плашчынскі.

2-й эскадрон: шэф эскадрону капітан Мамерты Длускі.

Усяго: 2 эскадрона.

Людзей: 37 афіцэраў і 449 ніжніх чыноў, коней: 95 афіцэрскіх, 261 верхавых.

20 уланскі полк Польскага войска

Камандзіры: шэф палка палкоўнік Ксаверы Абуховіч, маёр Вацлаў Гудакоўскі.

1-й эскадрон: шэф эскадрону капітан Кайтан Мікашэўскі.

2-й эскадрон: шэф эскадрону Генрых Забэла.

Усяго: 2 эскадрона.

Людзей: 37 афіцэраў і 0 ніжніх чыноў, коней: 0.

21 конна-стралецкі полк Польскага войска

Камандзіры: шэф палка палкоўнік Часлаў Манюшка.

1-й эскадрон.

2-й эскадрон.

Усяго: 2 эскадрона.

Людзей: 10 афіцэраў і 258 ніжніх чыну, коней: 34 афіцэрскіх, 84 верхавых.

Усяго ў брыгадзе: 6 эскадронаў.

Усяго ў дывізіі Касецкага: 9 батальёнаў, 6 эскадронаў.

Усяго ў Літоўскім корпусе-21 батальён, 11 эскадронаў, гармат няма.

Строй кавалерыі

Строй кавалерыі Княства Варшаўскага мадэлі 1810 года:

• уланы: куртка гранатовая, рагатыўка чорная. Канты кармазіновыя. У палках адной брыгады каўнеры кармазіновыя, у палках другой брыгады каўнеры гранатовыя з кармазіновымі кантамі. Рагатыўка чорная, на ей жоўтая нумарная бляха, над Бляхай Арол з Пагоняй. У 1813 годзе паўсонца легіянераў з Пагоняй вялікай ці малой у залежнасці ад брыгады.
• стральцы конныя: куртка зяленая, канты кармазіновыя.
• польскія казакі з татар: камізэлька кармазіновая. Кальбак чорны.

Строй пяхоты

• Строй лiнейнай пяхоты Княства Варшаўскага мадэлі 1810 года: куртка гранатовая, канты кармазіновыя, рабат белы, гузікі жоўтыя пуклыя з падвойным кантам. Рагатыўка ці ківер чорныя, бляха нумарная жоўтая над ей белы Арол з Пагоняй (сімволіка Канфедэрацыі). Пасля ліквідацыі Канфедэрацыі Арла, верагодна, змяніла Пагоня, як гэта было ў кавалерыі.
• Строй легкай пяхоты Лiтоускага Корпуса Польскага войска не вядомы. Вядомы толькi строй рэкрутаў у легкiя палкi пяхоты з лiтвiнаў: кароткая сярмяга з зяленымі каўнерам і закаўрашамi.

Літаратура

• Andrzej Tomaszewicz. Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego w roku 1812 // Nasz Czas.– 2006.–№18.
• Baginski W. Dawne guziki polskie.–Kraków: Naklad towarzystwa numizmatycznego, 1899.
• Bronislaw Gembarzewski. Wojsko Polskie, Księstwo Warszawskie 1807-1814. Warszawa, 1905, reprint wyd. Kurpisz, Poznan, 2003.
• Gaidis H.L. Napolеon’s Lithuanian Forces //LITUANUS.–1984.–Volume 30., №1.
• Guziki. Polskie guziki wojskowe od XVI do konca XX wieku. Przewodnik dla kolekcjonerow.-Warszawa, 1999.
• Historia 17 pulku ulanow na tle wojsk litewskich 1812-1814 / Jozef Tyszkiewicz w opracowaniu Dariusza Nawrota i Andrzeja Nieuwaznego.– Gdynia: Wydawnictwo “Armagedon Books”, 2004.
• John R. Elting. Napoleonic uniforms vol. I – IV, 1993.
• Les uniformes de l`Armee Francaise. / Lienhart, Humbert.–Leipzig, 1908.
• Nawrot D. Litwa I Napoleon w 1812 roky. Katowice, 2008.
• Акты Виленской археографической комиссии. Т. XXXVII. Вильна, 1912.
• Вильна в 1812 году. В память столетней годовщины Отечественной войны. Составил Ф. А. Кудринский. С факсимиле Императора Александра I, Наполеона и некоторых русских генералов. Вильна: Издание Управления Виленскаго Учебнаго Округа Типография А. Г. Сыркина, 1912.
• Вооруженные силы Литовского княжества 1812 года. Кудряшов И.Ю. Москва, 1991.
• Заходні рэгіён Беларусі ў часы напалеонаўскіх войнаў. 1805-1815 гады. / В. Швед, С. Данскіх.–Гр.: ГрДУ імя Янкі Купалы, 2006.
• Сборник Императорского Русского исторического общества. Т. 128. Петербург, 1909.
• Часовая мінская газета. 1812 год.–Мн.: Выд. В.Хурсік, 2008.

Тэмы гэтай старонкі (2):
Катэгорыя·З’явіліся ў 1812 годзе
Катэгорыя·Літоўскае войска ў вайне 1812 года