Капампанганская мова
Капампанганская мова, ці проста капампанган — адна з найбуйнейшых моў Філіпін. Вядомая таксама пад назвамі: пампанга, пампангуэна і аманунг-сісуан (апошняя літаральна значыць «мова, выкармленая грудзьмі», гэта значыць тое ж, што і «родная мова»).
Гісторыя
Назва мовы паходзіць ад слова pampang, што азначае «бераг ракі». Гісторыя мовы да прыбыцця іспацаў у 16 ст. амаль невядомая. У 18 ст. манах Дыега Бергана напісаў дзве кнігі: слоўнік (Vocabulario de la lengua Pampanga) і граматыку (Arte de la lengua Pampanga).
На гэтай мове пісалі два выбітныя філіпінскія пісьменнікі 19 ст. Бацька Ансельма Пахарда атрымаў вядомасць як аўтар твораў «Гансала з Кордава» і «Гераічная камедыя пра заваёву Гранады». Яшчэ адзін пісьменнік Хуан Крысастома Сота быў аўтарам шматлікіх п’ес. Амаду Юсон, намінант на Нобелеўскую прэмію па літаратуры ў 1950-я гг, быў аўтарам паэмы «Крысатан».
У цяперашні час капампанганская мова прыходзіць у заняпад нават на тых тэрыторыях, дзе мова традыцыйна была распаўсюджана.
Літаратура
- Bautista, Ma. Lourdes S. 1996. An Outline: The National Language and the Language of Instruction. In Readings in Philippine Sociolinguistics, ed. by Ma. Lourdes S. Bautista, 223. Manila: De La Salle University Press, Inc.
- Bergaño, Diego. 1860. Vocabulario de la Lengua Pampanga en Romance. 2nd ed. Manila: Imprenta de Ramirez y Giraudier.
- Castro, Rosalina Icban. 1981. Literature of the Pampangos. Manila: University of the East Press.
- Fernández, Eligío. 1876. Nuevo Vocabulario, ó Manual de Conversaciónes en Español, Tagálo y Pampángo. Binondo: Imprenta de M. Perez
- Gallárdo, José. 1985-86. Magaral Tang Capampangan. Ing Máyap a Balità, ed. by José Gallárdo, May 1985- June 1986. San Fernando: Archdiocese of San Fernando.
- Henson, Mariano A. 1965. The Province of Pampanga and Its Towns: A.D. 1300—1965. 4th ed. revised. Angeles City: By the author.
- Kitano Hiroaki. 1997. Kapampangan. In Facts About The World’s Major Languages, ed. by Jane Garry. New York: H.W. Wilson. Pre-published copy
- Lacson, Evangelina Hilario. 1984. Kapampangan Writing: A Selected Compendium and Critique. Ermita, Manila: National Historical Institute.
- Manlapaz, Edna Zapanta. 1981. Kapampangan Literature: A Historical Survey and Anthology. Quezon City: Ateneo de Manila Universit Press.
- Panganiban, J.V. 1972. Diksyunaryo-Tesauro Pilipino-Ingles. Quezon City: Manlapaz Publishing Co.
- Pangilinan, Michael Raymon M. 2004. Critical Diacritical. In Kapampangan Magazine, ed. by Elmer G. Cato,32-33, Issue XIV. Angeles City: KMagazine.
- Samson, Venancio. 2004. Problems on Pampango Orthography. In Kapampangan Magazine, ed. by Elmer G. Cato,32-33, Issue XII. Angeles City: KMagazine.
- Tayag, Katoks (Renato). 1985. «The Vanishing Pampango Nation», Recollections and Digressions. Escolta, Manila: Philnabank Club c/o Philippine National Bank.
- Turla, Ernesto C. 1999. Classic Kapampangan Dictionary. Offprint Copy
Спасылкі
Вікіпедыя мае раздзел, напісаны
- 10 ICAL Paper — Issues in Orthography Архівавана 26 сакавіка 2009.
- 10 ICAL Paper — Importance of Diacritical Marks
- 10 ICAL Paper — Transitivity & Pronominal Clitic Order Архівавана 4 ліпеня 2007.
- Ethnologue
- Austronesian Basic Vocabulary Database Архівавана 3 мая 2017.
- Bansa.org Kapampangan Dictionary Архівавана 25 лістапада 2019.
- Kapampangan in 10 Easy Lessons Архівавана 5 жніўня 2009. NB: uses SÚLAT BACÚLUD or the Spanish-derived Orthography
- Dying languages Архівавана 2 сакавіка 2009.
- State can still save Kapampangan Архівавана 7 кастрычніка 2007.
- New Writing on Kapampangan Life & Letters
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Мовы і дыялекты паводле алфавіта
Катэгорыя·Філіпінскія мовы
Катэгорыя·Мовы Філіпінаў
Катэгорыя·Мовы з памылкай у ISO 639-2