Бярэзінская водная сістэма

Бярэзінская водная сістэма — штучны водны шлях, які злучаў р. Бярэзіну (басейн Дняпра) з р. Улай (басейн Заходняй Дзвіны). Даўжыня 162,1 км. Было 14 шлюзаў і паўшлюзаў, 4 бейшлоты. Эксплуатавалася пераважна ў XIX ст.

Пабудавана ў 1797—1805 гадах (І. К. Герард, Ф. І. Герард, М. І. Фрэйганг, Я. Э. дэ Вітэ і Ф. П. Дэвалан). Рэканструявалася ў 1810—1812, 1823—1836, 1870—1880-х гадах. Прызначалася для вывазу сельгаспрадукцыі, сыравіны і лесу з Магілёўскай і Мінскай губерняў да Рыжскага порту. Першыя праекты злучэння Дняпра з Заходняй Дзвіной былі распрацаваны ў 1701 годзе, ідэя Бярэзінскага канала належыць шляхціцу Чацкаму (1794).

Бярэзінская водная сістэма ішла з р. Бярэзіны ад мястэчка Броды па Сергучоўскім канале (3 шлюзы; 8,7 км), р. Сергуч, азёрам Манец і Плаўна (злучаны каналам даўжынёй 4 км), Бярэзінскім канале (4 шлюзы; 7,6 км), воз. Бярэшча, р. Бярэшчы, Верабскім канале (2 шлюзы; 2,6 км), р. Эсе, 1-ым Лепельскім канале (2 шлюзы; 8 км), Лепельскім возеры, 2-ім Лепельскім канале (1 шлюз; 0,2 км), р. Уле, Чашніцкім канале (2 шлюзы; 1,2 км), зноў па рацэ Уле ў раку Заходнюю Дзвіну.

Да 1817 і з 1880-х гадоў па сістэме здзяйснялася суднаходства (у канцы XIX ст. штогод па сістэме перавозілі да 40—50 млн пудоў грузу). Канкурэнцыя чыгунак прычынілася заняпаду сістэмы ў пачатку XX ст. Тым не менш, яшчэ да 1941 года па частцы сістэмы сплаўлялі лес, але падчас 2-й сусветнай вайны шлюзы былі падарваны і каналы канечна заняпалі. Цяпер частка каналаў выкарыстоўваецца турыстамі — энтузіястамі падарожжаў па водных шляхах.

Артыкулу нестае спасылак на крыніцы. Змест мусіць быць правяральным або яго могуць выдаліць. Вы можаце адрэдагаваць артыкул, дадаць спасылкі на аўтарытэтныя крыніцы.

	Бярэзінская водная сістэма на Вікісховішчы